ساختمان چیست؟ همه چیز درباره ساختمان
زمانی که صحبت از شهر می شود، معمولا اولین تصویری که به ذهنتان می آید چیست؟ آیا به یاد شلوغی می افتید؟ یا شاید هم رفت و آمد سریع ماشین ها و آدم ها؟
تمام این تصاویر درست و شدنی است اما خیلی از ما، با شنیدن نام شهر، به یاد سازه های عریض و طویلی می افتیم که امروزه به بخش مهمی از زندگی مان تبدیل می شوند.
هر روز یک خبر از این سازه ها به گوش می رسد. فلان سازه در حال ساخت است. از فلان پروژه ی ساختمانی بهره برداری شد و…
اما آیا به طور دقیق می دانید که به چه چیزی ساختمان می گویند و چه تعریف دقیقی برای این واژه وجود دارد؟
در این مطلب از وبسایت در ساخت می خواهیم به طور کامل به این مفهوم بپردازیم و به انواع سازه ها اشاره کنیم. بنابراین اگر این موضوع برایتان جالب است و می خواهید چیزهای بیشتری در مورد آن بدانید، حتما تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
محتوای این مطلب:
تعریف دقیق ساختمان
وقتی که حرف از سازه ها می شود، منظورمان سازه ای است که معمولا به عنوان سرپناهی برای زندگی یا کار استفاده می شود.
از قدیم الایام تا به امروز انسان نیازمند سرپناه برای فرار از شرایط جوی یا خطرات بیرون بوده است. در گذشته این سرپناه ها شکل غار و ..بودند. اما امروز شکل و شمایل سازه ها را به خود گرفته اند.
بنابراین هر چیزی که منجر به امنیت و آرامش انسان و حفظ حریم خصوصی او می شود، جزو سازه ها به حساب می آورند.
انواع ساختمانها
البته در نظر دارید که خیلی از این سازه ها در کاربری و شکل ظاهری با هم فرق دارند. امروزه می توان در جاهای مختلفی از شهر، سازه های مختلفی را دید که سر بر افراشته اند.
در ادامه می خواهیم به انواع سازه ها اشاره کنیم:
سازه های مسکونی
یکی از اصلی ترین سازه هایی که در شهر و روستاها وجود دارد، ساختمانهای مسکونی است. به این معنی که از این سازه برای زندگی استفاده می شود. طراحی این نوع سازه ها به گونه ای است که معمولا شامل یک سری نقاط مثل اتاق های خواب، آشپزخانه، پذیرایی و سرویس های بهداشتی است. خلاصه تلاش شده است که در این سازه ها، هرچیزی که برای رفاه انسان در زندگی مورد نیاز است، در نظر گرفته شود.
به طور کلی، سازه های مسکونی با مفهوم خانواده و آرامش گره خورده اند.
ساختمانهای آموزشی
نوع دیگری از سازه ها وجود دارند که برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شده اند. انسان از زمانی که به سمت صنعتی شدن پیش رفت، متوجه شد که نیازمند مکان به خصوصی است که بتواند در آن به تحصیل علم و فرهنگ بپردازد. بنابراین اولین مدارس و آموزشگاه ها پایه گذاری شدند. سازه هایی که تنها به این منظور ساخته می شدند که جمعی از علم دوستان را گرد هم بیاورند.
این سازه های آموزشی شامل مدارس، دانشگاه ها، آموزشکده ها، کتابخانه ها و …است. امروزه در ساختمانهای آموزشی باید نقاط مختلفی مثل کلاس های درس، مکان های استراحت و تفریح و حتی زمین های ورزشی نیز تعبیه شود.
سازه های سازمانی
زمانی که اولین دولت ها تشکیل شد، دولتمردان تشخیص دادند که برای گردهمایی های خود نیازمند مکانی به خصوص هستند. آن جا بود که اولین سازه های سازمانی به وجود آمد. البته خیلی از این سازه ها شکل دولتی به خود ندارند و برای خدمات اجتماعی ساخته شده اند. مثل سازه های درمانی ( بیمارستان ها، خانه های سالمندان و..) یا مراکز تربیتی مثل زندان ها و…
هر سازمانی ممکن است از طراحی ساختمانی خاصی استفاده کند. مثلا طبیعی است که شکل کلی سازه ای مانند زندان باید با بیمارستان فرق داشته باشند گرچه هر دوی آن ها جزو سازه های سازمانی به حساب می آیند.
سازه های جمعی
یکی دیگر از سازه های بسیار رایجی که در کشورها وجود دارد، سازه هایی است که برای گردهمایی ها و اجتماعات به کار می رود. این اجتماعات ممکن فرهنگی، ورزشی، مذهبی یا… باشند. از رایج ترین سازه های جمعی می توان به سالن های سینما، کنسرت، تئاتر، همایش، تالارها، استادیوم ها، گالری های فرهنگی و هنری، موزه ها و …اشاره کرد.
این سازه ها برای اجتماع برخی از افراد ساخته می شوند و معمولا خدمات خاصی در آن ها ارائه داده می شود. طبیعتا پلان کلی این سازه ها با هم فرق دارد. مثلا هرگز نمی توانید یک سالن سینما را پیدا کنید که شبیه به گالری موزه ساخته شده باشد. حتی با وجود این که هر دو، برای فعالیت های فرهنگی و هنری ساخته شده اند.
سازه های تجاری
یکی دیگر از سازه های عمرانی که در هر شهری دیده می شود، ساختمان هایی است که شکل و شمایل تجاری دارند و برای عرضه ی محصول یا خدمات خاصی ساخته شده اند. این سازه ها ممکن است یک پاساژ بزرگ باشند یا یک ساختمان اداری مثل بانک یا موسسات مالی!
این سازه ها معمولا جزو بزرگ ترین ساخت و سازهای شهری محسوب می شوند و معمولا تلاش می شود که از بهترین متریال و نقشه ها برای ساختشان بهره برد.
بیشتر بخوانید :
سازه های بازرگانی
یکی دیگر از مهم ترین سازه هایی که در هر شهری می توان آن ها را پیدا کرد، سازه های بازرگانی هستند. این سازه ها ممکن است شامل یک نمایشگاه فروش کالا باشند یا حتی یک دفتر ثبت املاک یا دفاتر خدمات!
سازه های بازرگانی را می توان در همان سازه های مسکونی نیز جا داد. اما بهتر است حتما با توجه به کسب و کار، ساختمانی مربوط به آن تهیه کرد.
سازه های صنعتی
اگر بخواهیم به یکی از مهمترین سازه های موجود اشاره کنیم، قطعا باید به کارخانه ها، پالایشگاه ها، واحدهای تولیدی، نیروگاه های برق و آزمایشگاه ها نیز اشاره کنیم که جزو سازه های صنعتی به حساب می آیند و باید استحکام ویژه ای داشته باشند.
سازه های صنعتی معمولا از بهترین متریال ساخته می شوند تا در برابر عوامل مختلف مقاومت کافی داشته باشند و بتوان بهترین استفاده را از آن ها داشت.
انبارها
یکی دیگر از سازه های رایج، مکان هایی است که برای ذخیره ی کالاها استفاده می شود. این مکان ها که به نام انبار نیز شناخته می شود، معمولا برای دپوی کالا به کار می رود. حالا نکته ی مهم این جاست که سازه ای که برای انبار کالا به کار می رود، باید با نوع کالا مطابقت داشته باشد. طبیعتا هر چقدر که کالا حساس تر باشد، باید شرایط ساخت انبار نیز دقیق تر نیز باشد.
سازه های عمده فروشان
سازه هایی که برای عمده فروشان به کار می آید معمولا بسیار بزرگ هستند و به شکل سیلوهایی ساخته می شوند که گنجایش قرار دادن کالاها را داشته باشند. از آن جایی که عمده فروشی ها با حجم زیادی از کالاهای مختلف سر و کار دارند، پس بحث اصلی این سازه ها، باید مساحت و متراژ باشد. همچنین این سازه ها را به گونه ای می سازند که امکان رفت و آمد راحت وسایل نقلیه و بار زدن کالاها، وجود داشته باشد.
پارکینگ ها
یکی دیگر از انواع سازه هایی که معمولا در بیشتر ساختمان ها کاربرد دارد، پارکینگ ها هستند. این محیط برای پارک کردن خودروها به کار می روند و طبیعتا در هر سازه ای ( اعم از مسکونی یا غیرمسکونی) کاربرد دارند.
معمولا پارکینگ ها را در پایین ترین طبقات یک سازه می سازند تا امکان رفت و آمد راحت تر باشد.
سازه های ترکیبی
این سازه ها معمولا از ترکیب چند کاربری مختلف ساخته می شوند. مثلا مجتمع های تجاری اداری فرهنگی، از جمله سازه های ترکیبی هستند. این سازه ها معمولا دارای طبقات تجاری فروشگاهی، طبقات اداری و طبقات فرهنگی( مثل سالن های سینما) هستند.
ساختمان های پر خطر
تصور نکنید که منظورمان از این سازه، سازه هایی است که به دلیل عدم ساخت ایمن، خطرناک هستند. بلکه منظورمان سازه هایی است که وسایل خطرناکی در آن نگه داری می شود.
سازه هایی که برای تولید یا ذخیره سازی مواد رادیواکتیو، مواد منفجره و قابل اشتعال به کار می روند.
معمولا واحدهای تولیدی دارای چنین سازه هایی هستند تا بتوانند به راحتی محصول مورد نظرشان را تولید کنند. حال ممکن است این سازه ها، اقدام به تولید مواد اسیدی و قلیایی، گازهای خطرناک یا… کنند که طبیعتا جزو سازه های پر خطر محسوب می شوند.
سازه های مجزا
سازه های مجزا را معمولا می توان در ساختمان هایی پیدا کرد که شامل چندین بخش هستند. مثلا سقف و دیوارهای آن جداست و در محوطه ی جداگانه ای ساخته می شوند.
سازه هایی با دیوار مشترک
همان طور که از نام این سازه ها نیز مشخص و پیداست، این دسته از سازه ها مجزا می باشند اما دیوارهای مشترکی دارند. مثل سازه های مسکونی که از سه طرف با دیوارهای واحدهای مجاور مشترک می باشند و از جلو نیز، محوطه ی بازی دارند.
آسمان خراش ها
نوع دیگری از سازه های معماری وجود دارد که به نام آسمان خراش شناخته می شوند و معمولا بیشتر از 5 طبقه دارند. برج های مختلف جزو همین نوع از سازه ها به حساب می آیند.
زاغه ها
گرچه شاید نتوان نام ساختمان را بر زاغه ها گذاشت اما از آن جایی که نوعی سرپناه به حساب می آیند، ناچار هستیم آن ها را نیز جزو همین گروه حساب کنیم. به طور کلی زاغه ها، نوعی سازه هستند که کیفیت ساخت مطلوبی ندارند و به دلیل تهویه نامناسب، کمبود بهداشت یا عوامل منفی دیگر، به عنوان زاغه شناخته می شوند.
سازه های غیر ایمن
نوع دیگری از سازه ها نیز وجود دارد که کیفیت ساخت خیلی بدی دارند و عملا زندگی یا کار در آن ها بسیار دشوار و شاید غیرممکن باشد. هر لحظه بیم ریزش یا آتش سوزی در این ساختمان ها می رود و زندگی در آن ها با خطر مرگ همراه خواهد بود. چنین سازه هایی ممکن است بافت فرسوده ای داشته باشند یا این که از همان ابتدا، فاکتورهای ایمنی در ساختشان رعایت نشده باشد.
سازه های غیر ایمن به بمب های ساعتی شبیه هستند که در صورت عدم مرمت و بازسازی، هر لحظه امکان انفجار آن ها وجود دارد.
سازه های vip
این نوع سازه ها، همان طور که از اسمشان نیز مشخص است همه جور امکاناتی را در خود دارند و معمولا به عنوان سازه های چند منظوره استفاده می شوند. یکی از سازه های چند منظوره در کشور ما، پروژه ی ایران مال است که دارای واحدهای تجاری، اداری، فرهنگی، هتل، ساختمان های ورزشی و…است.
البته ناگفته نماند سازه های VIP، ممکن است به سازه هایی نیز گفته شود که دارای تمامی امکانات هستند و از لحاظ کیفیت ساخت، بسیار مرغوب می باشند.
ساختمان سازی
اما حالا که با انواع سازه ها آشنا شدید، بد نیست اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی ساخت این سازه ها به دست بیاوریم.
به طور کلی ساخت و ساز در طول چند مرحله انجام می شود. هر یک از این مراحل پیچیدگی ها و سختی های مخصوص به خود را دارد. زمانی که تصمیم به ساخت یک سازه می گیرند، مراحل زیر را در نظر خواهند گرفت:
گود برداری و فونداسیون:
یکی از مهم ترین مراحل ساخت و ساز، مربوط به فونداسیون و گود برداری است. در واقع هر چقدر که ارتفاع یک سازه بیشتر باشد، باید عمق پی نیز بیشتر شود. به همین دلیل است که گودبرداری اصولی و پی ریزی باید با دقت خیلی زیادی صورت بگیرد. در این مرحله، ابتدا زمین مورد نظر انتخاب شده و سپس عملیات گودبرداری و خاک برداری آغاز خواهد شد. سپس پی ریزی اولیه ی ساختمان صورت می گیرد.
بیشتر بخوانید :
اسکلت بندی:
در گام بعدی از ساخت و ساز، نوبت به اجرای اسکلت اصلی سازه می رسد. اسکلت بندی در واقع مرحله ای است که در طول آن از میلگردها و آهن آلات مختلف استفاده می شود تا اسکلت کلی سازه اجرا شده و ایمنی آن تضمین شود.
دیوار چینی:
بعد از اسکلت بندی، نوبت به دیوار چینی سازه می رسد. در این قسمت شما دیوارهای اتاق ها و نقاط مختلف سازه را می سازید و عملا آن را برای مراحل بعدی نازک کاری آماده می کنید.
ساخت کف و سقف:
در این مرحله، نوبت به اجرای کف و سقف می رسد که از تکنیک های مختلفی استفاده می شود. البته باید به یاد داشته باشید که بدون اجرای ستون، نمی توان کف و سقف را اجرا کرد. در واقع ستون ها باعث می شوند که استحکام یک سازه بالاتر برود.
بیشتر بخوانید :
تاسیسات:
در این مرحله از ساخت و ساز، نوبت به اجرای تاسیسات برق، گاز و آب می رسد. برای این که بتوان کابل ها و لوله های مختلف را به شکل توکار انجام داد، لازم است که تاسیسات در این مرحله از ساخت و ساز انجام شود. البته نباید فراموش کنید که تاسیسات برق در چند مرحله و در هنگام نازک کاری نیز صورت می گیرد.
بیشتر بخوانید :
گچ کاری:
بعد از نصب تاسیسات مختلف، نوبت به گچ کاری می رسد. در واقع اولین مرحله از نازک کاری ساختمان و آماده سازی دیوارها برای اجرای نما، همین گچ کاری است. برخی مواقع پیش از انجام گچ کاری، دیوارها را سیمان کاری می کنند تا مقاومت سازه را افزایش دهند.
رنگ کاری:
بعد از گچ کاری، نوبت به اجرای رنگ آمیزی خواهد رسید. البته ممکن است پوشش هر سازه ای، مختلف باشد. اما به هر حال، در این گام به سراغ اجرای پوشش دیوارها خواهیم رفت.
درب و پنجره:
در گام بعدی از ساخت و ساز، باید به سراغ اجرای درب ها و پنجره ها رفت. این مرحله باید با دقت و ظرافت زیادی صورت بگیرد چرا که اجرای درب و پنجره، بخش مهمی از دکوراسیون داخلی خانه به حساب می آید و سازه را زیباتر می کند.
مراحل روبنایی:
این قسمت شامل مراحل مختلفی مثل اجرای نما، نصب آسانسور و دیگر تجهیزات ساختمانی است.
همان طور که می بینید، برای تکمیل یک سازه باید مراحل بسیار زیادی طی شود. به همین دلیل است که یکی از مشکل ترین و پیچیده ترین مشاغل دنیا، ساختمان سازی است.
بیشتر بخوانید :
نقشه ساختمان
یکی دیگر از ملزومات ساختمانی، نقشه هاست. در واقع بدون در اختیار داشتن یک طرح و نقشه ی درست و حسابی نمی توان سازه ای را بالا آورد.
این نقشه ها ممکن است با توجه به کاربری ساختمان، متریال و سلیقه ی مهندس نقشه کش کشیده شوند. در واقع درست مثل یک نقشه ی راه عمل می کنند و در تمام مراحل ساخت و ساز باید توجه ویژه ای به آن داشت.
برای کشیدن نقشه ی ساخت و ساز، باید سواد و دانش کافی در علم مهندسی و نقشه کشی داشت. به همین دلیل است که هر کسی نمی تواند چنین کاری را انجام دهد.
مهندسین نقشه کش از همان مراحل ابتدایی ساخت و ساز با پروژه ها همراه هستند و در جریان آن قرار می گیرند. آن ها با توجه به زمین و متراژ، کاربری و نیاز مشتری، اقدام به طراحی نقشه ای متناسب می کنند.
بنابراین اگر تصمیم به ساخت و ساز دارید، حتما باید قبل از هر چیزی با یک مهندس نقشه کش توافق کنید.
مصالح ساختمانی
یکی دیگر از چیزهایی که به هنگام ساخت و ساز مطرح می شود و اهمیت خیلی زیادی دارد، مصالح است.
بدون وجود مصالح مناسب و کافی نمی توان انتظار داشت که یک ساختمان شکل نهایی خود را بگیرد.
به همین دلیل است که در ادامه به برخی از مهم ترین مصالح ساخت و ساز اشاره کرده ایم:
آهن آلات:
ستون و اسکلت بندی یک سازه توسط آهن آلات مختلفی مثل میلگردها و تیرآهن ها اجرا می شوند. بدون آهن آلات؛ سازه هیچ مقاومتی نخواهد داشت و خیلی زود دچار خرابی و آسیب خواهد شد. هر چقدر این آهن آلات استحکام بیشتری داشته باشند، سازه ی نهایی نیز مقاوم تر خواهد بود.
بیشتر بخوانید :
آجرها و بلوک ها:
گرچه شاید امروزه از آجرهای معمولی زبره یا همان فشاری کمتر استفاده شود اما بلوک های سفالی، بتنی یا…جای همان آجرها را در ساخت و ساز گرفته اند. در واقع برای دیوارچینی سازه، نیازمند آجر یا بلوک های مختلف هستیم.
سیمان:
یکی دیگر از اصلی ترین مصالح ساخت و ساز، سیمان است. سیمان را معمولا به عنوان ملات به کار می برند. البته فرآورده های سیمان مثل بتن نیز در ساخت و ساز استفاده می شوند. به طور کلی می توان چنین گفت که بدون سیمان، نمی توان هیچ سازه ای را بالا آورد.
گچ:
شاید خیلی از افراد چنین تصوری داشته باشند که گچ و گچ بری دیگر کارایی لازم را ندارند و از پوشش های دیگری برای دیوار و سقف استفاده می شود. اما گچ ها هنوز هم به عنوان پوشش های اصلی ساخت و ساز استفاده می شوند. همچنین ساخت پنل های پیش ساخته ی گچی نیز رواج خیلی زیادی پیدا کرده است.
کفپوش ها:
یکی دیگر از مهم ترین مصالح موجود در بازار، مصالحی است که برای ساخت کف به کار می آید. مصالحی مثل کاشی، سرامیک، پارکت ها و…
پروانه ساخت
یکی از چالش های اصلی که در برابر ساخت و ساز وجود دارد، بحث مربوط به پروانه های ساختمانی است. بدون این مجوزها نمی توان حتما یک متر هم ساخت و ساز کرد. متاسفانه در کشور ما، این موضوع بسیار جدی است چرا که پروسه ی صدور مجوزهای ساخت و ساز بسیار طولانی است و گاهی تا چند سال طول می کشد.
برای ساخت یک سازه، سخت گیری هایی زیادی صورت می گیرد اما به نظر می آید که همین سخت گیری، در مورد صدور پایان کار انجام نمی شود. در حالی که باید برعکس باشد.
بنابراین ساختمان سازی با چالش های زیادی رو به روست اما شاید مهم ترین آن ها، پروانه ی ساخت باشد.
کلام آخر
ساختمان می تواند بخش های مختلفی داشته باشد. شاید به همین دلیل است که هر یک از بخش های ساخت و ساز نیازمند متخصصی حرفه ای است. دلیل اصلی تنوع مشاغل ساخت و ساز نیز همین جاست.
بازار این گونه مشاغل پر از رقابت است و برای دوام آوردن در چنین بازاری، حتما نیازمند کمک و راهنمایی می باشید. بدون یک استراتژی صحیح، نمی توانید برای شغل ساخت و ساز خود بازاریابی داشته باشید. برای همین است که دیتابیس بزرگ ساختمانی سایت درساخت تشکیل شده تا یاری رسان شما باشد.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این دیتابیس بزرگ به وبسایت در ساخت مراجعه کنید یا با کارشناسان این مجموعه ی بزرگ در تماس باشید.
در نهایت امیدواریم که این مقاله برایتان مفید بوده باشد.
